Chức năng thế giới quan và phương pháp luận của triết học

Chức năng thế giới quan và ph­ương pháp luận của triết học 

Trong cuộc sống của con ng­ời và xã hội loài ng­ời, thế giới quan đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Bằng một hệ thống quan niệm về thế giới, con ng­ời tìm cách khám phá những bí mật của giới tự nhiên. Có thể ví thế giới quan nh­ một thấu kính, qua đó con ng­ời nhìn nhận, xét đoán mọi sự vật, hiện t­ợng của thế giới xung quanh và tự xem xét chính mình. Từ đó, xác định thái độ, cách thức hoạt động, sinh sống của chính mình. Thế giới quan đúng đắn là tiền đề để xác lập nhân sinh quan tích cực.

Triết học ra đời với t­ cách là hạt nhân lý luận của thế giới quan, làm cho thế giới quan phát triển nh­ một quá trình tự giác dựa trên sự tổng kết kinh nghiệm thực tiễn và tri thức do các khoa học đem lại. Đó là chức năng thế giới quan của triết học.

Sự phát triển của thực tiễn và khoa học đã dẫn đến sự ra đời của một lĩnh vực đặc thù của khoa học lý thuyết và triết học - Đó là ph­ương pháp luận. Phương pháp luận là lý luận về phương pháp; là hệ thống những quan điểm chỉ đạo việc tìm tòi, xây dựng, lựa chọn và vận dụng các phương pháp. 

Xét theo phạm vi tác dụng, ph­ương pháp luận  có thể chia thành ba cấp độ: 

+ Phương pháp luận ngành (hay ph­ơng pháp luận bộ môn) là ph­ơng pháp luận của một ngành khoa học cụ thể nào đó.

+ Phương pháp luận chung là ph­ơng pháp luận đ­ợc sử dụng cho một số ngành khoa học.

+ Phương pháp luận chung nhất là ph­ơng pháp luận đ­ợc dùng làm điểm xuất phát cho việc xác định các ph­ơng pháp luận chung, các phương pháp luận ngành và các phương pháp hoạt động khác của con ng­ười.

Với tư­ cách là hệ thống tri thức chung nhất của con ngư­ời về thế giới và vai trò của con ng­ời trong thế giới đó; với việc nghiên cứu những quy luật chung nhất của tự nhiên, xã hội và t­ duy, triết học thực hiện chức năng ph­ơng pháp luận chung nhất. Mỗi quan điểm lý luận của triết học đồng thời là một nguyên tắc trong việc xác định ph­ơng pháp, là một lý luận về ph­ơng pháp.